ÜLKEMİZDE ZORUNLU EĞİTİM
Son dönemlerde sürekli olarak gündeme gelen ve Milli eğitim Bakanı tarafından da zaman zaman dile getirilen eğitim sitemi ve liselerin tekrar 3 yıla indirileceği veya 2+2 şeklinde olmalımı gibi söylentilerin olduğu bir zamanda deneyimli eğitimcilerin de hem fikir oldukları bazı hususları arz etmek istiyorum. Ülkemizde 2012-2013 öğretim yılından itibaren uygulanan 12 yıllık zorunlu eğitimin; değişen koşullar ve ihtiyaçlar doğrultusunda sonuna geldiğimiz bir gerçektir. Sistemin uygulandığı 13 yıllık sürede sıkıntıların son 4 yıllık süreçte (liseler) daha fazla yaşandığı, bunun yanında ortaokulların son sınıflarında da sıkıntılar yaşandığı ve sistemin yeniden ele alınıp revize edilmesinin zorunlu hale geldiği ortaya çıkmıştır. Şu anda uygulanan sistemde; Ortaokulların ve Liselerin 4.sınıflarında öğrenciler nerede ise zorla okulda tutulmakta, çoğu okulda bu sınıflardaki öğrenciler sadece sınav günü ve haftalarında okula gelmekte, sınavlara girdikten sonra izin rapor alma yollarına başvurarak, ya dershanelere devam ederek yâda evlerinde, sokaklarda, değişik yerlerde vakit geçirmektedirler.
Bu durum okulun ikliminden, disiplininden uzaklaşan öğrenci davranışlarında çok ciddi olumsuzluklar oluşturmaktadır. Ne yapılmalıdır? 1-Sistem 4+3+3 şeklinde yeniden düzenlenmeli ve gün içerisinde, öğretim yılı içerisinde hiç bir şekilde gereksiz etkinliklerle zaman boşa harcanmamalı, günlük 6-7, haftalık 30-35 saatlik dersler; sınıf boş geçmesin anlayışı ile bir kısmı gereksiz, öğrencilerin ilgisini çekmeyen, okulların koşullarına uygun olmayan derslerle, konularla doldurulmamalı, seçmeli derslerin kredi sayısı azaltılmalıdır. 2-Ortaokulların son sınıfı, öğrencilerin lise eğitimine yön verecek duruma getirilmelidir. 3-İlkokulların son sınıfında(4.sınıf)ve Ortaokullarda öğrencilerin gelecekteki eğitimlerine yön verecek yetenek ve becerilerini ortaya çıkarılmasına ağırlık verecek derslere ve kazanımlara daha fazla ağırlık verilmelidir. 4-Ortaokulların son sınıflarında çocuğun hangi tür liseye gitmesi gerektiğine dair bilgi verecek dersler müfredata alınmalı ve yılsonunda; öğrencinin o yıl derslerine giren öğretmenler tarafından yazılı tavsiyeler şeklinde öğrenciye, veliye bildirilmelidir. Öğrencilerin ilgi ve kabiliyetleri doğrultuda ve zorunlu olarak meslek lisesi ve normal liselere yönlendirilmeli ve bu konuda hiç taviz verilmemelidir.
5-Liseler yeniden ele alınmalı, ilin, ilçenin coğrafi koşullarına, ekonomik yapısına, doğal zenginliklerine, ülkemizin ihtiyaç duyduğu meslek sahibi insanları da yetiştirmesi gerektiği göz önüne alarak Mesleki Teknik Liselerin sayısı ve alanları acilen artırılmalıdır. 6-Yerleşim yerlerinde bulunan mevcut Meslek Liselerinde; illerimizde, ülkemiz genelinde ihtiyaç duyulan meslek elemanlarını yetiştirecek alanlar, bölümler acilen açılmalıdır. Bu okullarda şu anda ülkemizin her yerinde temininde eleman sıkıntısı çektiğimiz, randevu ile zor ulaştığımız ve ciddi ücretler ödeyerek yararlanmaya çalıştığımız, özellikle su, elektrik tesisatçılığı, oto boya, kaporta, motor tamir, bakım ustalığı, beyaz eşya, kombi, klima teknisyenliği, çatı, duvar, mobilya, fayans döşeme ustalığı, tarım, hayvancılık, arıcılık teknisyenliği vb. bölümleri hızla açılmalı, yaygınlaştırılmalıdır. Yine yaşadığımız yerdeki varsa sanayi tesislerine eleman yetiştirecek bölümlere de ağırlık verilmelidir. 7-Öğrenciler Ortaokulda ki performanslarına göre ya Teknik liselere, yada Akademik liselere yönlendirilmelidir, 8-Ortaokulların sonunda yapılan liselere giriş sınavları sadece Fen Liseleri ve çok özellikli liselere girmek için yapılmalıdır. 9-Lise öğretmenliği sistemi getirilmelidir.
Mesleki Teknik liselelerde görevlendirilecek öğretmenleri yetiştirecek Yüksek öğretim kurumları hızlı bir şekilde sisteme uyumlu bir hale getirilmelidir. Akademik liselerde görev yapacak öğretmenler daha nitelikli bir eğitime tabi tutulmalı, gerekiyorsa mastır, doktora eğitimlerine alınmaları sağlanmalıdır. Geçmişte de 5 yıl ilkokul üzerine 5 yıl sanat okulu olarak uygulanan, okulun 10 yıl olduğu dönemler yaşadık. Örneğin, 1940'li yıllarda kız sanat ve erkek sanat okulları ilkokuldan sonra 5 yıl eğitim veriyorlardı. Bu okullar 1970'lerden sonra liseye dönüştürüldüler. Bu okulları bitiren öğrenciler ancak lise fark derslerini verdikten sonra üniversiteye girebiliyorlardı. Bugün de zorunlu eğitimi 10 yıla indirirsek bir nevi geçmişteki uygulamaya tekrar dönmüş oluruz. Bu sefer de lise fark derslerini dışarıdan vermek için lise bitirme sınavları yapmak durumunda kalabiliriz. Kısaca, Türk eğitim sistemi için Osmanlı'nın son döneminden bugüne kadar denenmemiş olan hiçbir model yoktur. Gök kubbenin altında bizim yeni olarak düşündüğümüz hiçbir uygulama yeni değildir. O halde neyi yaptığımız kadar nasıl yaptığımız da önemlidir. Yeni hazırlanacak zorunlu eğitim sisteminin öğrencilerimize, milletimize, ülkemize faydalı olmasını diliyorum.
Hüsamettin AKSUNGUR
E. Maarif Müfettişi
