NATO ÜYELİĞİ SONRASI TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİNDEKİ DEĞİŞİMLER:
Malesef Türk savunma sanayi 20.yyıla gelindiğinde kendi ihtiyaçlarına cevap veremiyordu.Kurtuluş Savaşı (Milli Mücadele)yıllarında bu eksiklik çok fazla hissedildi.
Cumhuriyet döneminde ilk olarak Şakir Zümre ile başlayan özel sektör savunma sanayi yatırımları Vecihi Hürkuş,Nuri Demirağ ,Nuri Killigil gibi özel girişimciler ile devam etti.Cumhuriyet'in ilk yıllarında Gölcük Tersanesi(1924),Ankara Fişek Fabrikası,Kırıkkale Mühimmat Fabrikası,Kayseri Uçak Fabrikası (1928),Nuri Demirağ Uçak Fabrikası (1936) gibi devlet ve özel sektör girişimcileri ile Türk Savunma Sanayi hızlı bir gelişim gösterdi.
Henüz kurulma aşamasında ki Türk savunma sanayi 2.Dünya savaşı sonrası,ABD'nin Truman doktrini Marshall plan ve yardımları kapsamında olumsuz yönde etkilendi.
Amerikan yardımı yapılırken diğer alanlarda olduğu gibi Türk savunma sanayinde,Amerikan talimatları sonucu rafa kaldırıldı.
Türkiye'nin NATO ya üye olması ilede tamamen ABD güvenlik çemberi içine alındı.Devletin yurt içinden temin ettiği askerî ihtiyaçlar ABD tarafından karşılandı.Bu yardımlar sonucu yerli savunma sanayi yok hükmünde sayılarak gereksiz duruma düşürüldü.Mevcut tesisler lağvedildi ve planlanan yatırımlardan vazgeçildi.Artık kendi kendini çeviremiyecrk duruma gelen askeri malzeme üretim tesisleri 1950 de çıkarılan kanunla MKEK'mu bünyesine alındı Milli savunma sanayi ruhu Milli Savunma Bakanlığınca AR-GE daire başkanlığı bünyesinde (1954) yaşatılmaya çalışılmış isede istenilen sonuçlar elde edilemedi.Truman ve Marshall yardımları ile belirli oranda modernize edilen Türk Ordusunun yeterli seviyeye gelmesi mümkün olmadı.Amerikan yardımları Türkiye'nin ihtiyacı olan ekonomi ve sanayi alanına da pek yansımadı.Türkiye'nin bu alanlardaki boşlukları doldurma girişimleri ABD tarafından gözardı edildi.Nato'nun etkisi ve desteği ile Türkiye'ye yapılan askeri yatırımlar ve oluşumlar şunlardır:
1)Yapılan techizat ve silahların kullanımını öğretmek için ABD ve diğer NATO ülkelerinden askeri uzmanlar geldi Bu uzmanlar Türk Askeri okul ve Akademilerde görev aldılar.
2) Gelen uzmanlar Türk askeri eğitim sistemini şekillendirdiler ve tamamen ABD modeli örnek alınarak kökten değişime uğradı.
3) Gelen askeri yardımlar ile Adana İncirlik hava üssü,İzmir NATO Güney Komutanlığı,Çiğli,Diyarbakır, Trabzon, Samsun,Gölbaşı, Karamürsel gibi askeri üsler inşa edildi.1970 lere gelindiğinde bu üslerdeki Amerikan personel sayısı 25 bine ulaştı.Türkiye Atatürk zamanındaki çok yönlü dış siyasetten uzaklaşıp NATO merkezli siyaset izlemesiyle ABD'nin güvenlik çemberine dahil edildi.
Türkiye'de ciddi boyutlardaki savunma sanayi sonlandırıldı.Devletin yurtiçinden temin ettiği askerî ihtiyaçlar ABD tarafından karşılandı.Kıbrıs Barış Harekâtı sonrasında uygulanan ABD ambargosu ile Türkiye yeniden kendi savunma sanayi ni kurmaya ve geliştirmeye karar vererek ABD ye muhtaç olmadan savunma ihtiyaçlarını temin etmede bağımsız hâle gelmiş durumda diyebiliriz.(Saygılarımla)
Enver Kabul.2019 Mayıs
