MUHTAR ÇAKMAĞI
Ateş, insanlığın önemli buluşlarindan biridir. İnsanın uygarlaşmasinda önemli bir etkendir. Kullanıldığı yere göre önemi ve değeri değişir. Etin pişirilmesinde , tencere kaynatılmasında, aydinlanmada, iletişim kurmada kullanılırsa yararı tartışılmaz. Ancak bilinçsiz biçimde kullanıldığında her yeri ve herşeyi yakar. Düştüğü her yeri yakar, yok eder. Anız yakmak, orman yakmak , geleceğimizi yakmak gibi.
Ateş ile ilgili mitolojik öyküler de anlatılır. Ateşi Tanrılardan çalıp insanlığa ulaştiran Promete, bu davranışından ötürü cezalandırılır. Bu dünyada, hiç bir iyilik, hiç bir başarı cezasız kalmaz. Promete de bir kayaya bağlanarak her gün bir kartalın kendisini yemesi gibi bir ceza verilir . Her gün acı, her gün çile.
Ateşin bulunuşu ile insanlar için pek çok araç gereç üretilmiştir. Bunlardan biri de muhtar çakmağıdir. Bizim yaşımızda olan hemen herkes iyi bilir muhtar çakmağını. Hele sigara içenlerin yanlarından hiç ayırmadığı bir gereçtir. Gazla çalışır. Çakmak doldurucu bir meslek bile yaratılmıştır o zamanlarda.
Konumuz, muhtar çakmağının tarihçesini anlatmak değil. Muhtar çakmağının öyküsünden yola çıkarak bir durum saptaması yapmaktır amacımız.
Köyün birine eski zamanda bir çakmak getirmişler. Çakmak o denli değerli ki, sağı solu yakmaması, yanlış işlerde kullanmaması için güvenilir birine teslim etmek gerekiyormuş.
Köylüleri toplayıp
"bu ateş yakıcı ürünü kime verelim?" diye sormuşlar. Köylüler de muhtarı salık vermiş, “gereksinim duydukça alır, ateşimizi yakarız” demişler.
Muhtar çakmağı alınca -ateşin sahibi olarak giderek saygınlığı artmış, etrafında dalkavuklar, yağcılar toplanmaya başlamış. Saygı arttıkça muhtarın kibri de büyümüş.Etrafından daha çok saygı, daha çok korku beklemeye başlamış. Ateşi kendine verenin köylüler olduğunu unutmuş.
Dalkavukların da tahrikleri ile ateşi baskı ve korkutmak için kullanmaya başlamış. Kiminin evini, kiminin tarlasını yakmış.
Tarlalar sürülemez, evler yaşanamaz hale gelmiş. Muhtarın baskısından dolayı köylüler yavaş yavaş köyden ayrılmaya başlamışlar. Ticaret durmuş, köye gelen çerçicilerin ayağı kesilmiş, çevre köyler gelişirken muhtarın köyü giderek gerilemiş.
Muhtarın köylülerinden biri kendileri gerilerken, çevre köylerin niçin geliştiğini merak edip çevre köylerden birine gitmiş.
Oradaki zenginliği, bağı bahçeyi görünce sormuş:
“Sizde çakmak yok mu?”
Köylüler;
-“Var” diye yanıtlamışlar.
-“Peki sizin köy böyle nasıl gelişti, bağınız, bahçeniz yanmadan nasıl böyle kaldı? Bizim köyde her şey darmadağın oldu?”
Köylüler;
- “Yoksa siz çakmağı bir kişiye mi verdiniz?”
-“Evet, muhtara verdik."
-“Eyvah! büyük yanlış yapmışsınız, hiç çakmak bir kişiye verilir mi?”
-“Siz öyle yapmadınız mı?”
-“Hayır, biz öyle yapmadık, biz çakmağı bir kişiye verdik, çakmak taşını başka bir kişiye, benzinini başkasına verdik. Ateş yakmak için üçünün bir araya gelmesi gerekiyor. Biri yanlış bir şey yapmaya kalksa, ötekiler izin vermiyor.”
“Desenize biz hepsini bir kişiye vermekle kendi kendimizi yakmışız…!”
Biz nerede yanlış yaptık?
Zeki BAŞTÜRK
