KAZIM KARABEKİR PAŞA'NIN MİLLİ DURUŞU : ERZURUM KONGRESİ VE ÖNEMİ:
Doğu illerinin Ermenilerle karşı korunması ve savunulması için Erzurum Kongresinin yapılmasına karar verilmişti. Çünkü Mondros ateşkesi ile Ordularımız dağıtılmış, sadece Erzurumda sayısı altıbin olan 15.Kolordumuz elimizde kalmıştı.
K. Karabekir Paşa'nın İstanbul'dan Erzuruma bu Ordunun başına Kumandan tayin edilmeside, K. Karabekir Paşa'nın gerçek vatanseverliğinin göstergesidir.
M. Kemal Paşa dan bir ay önce Amadolu'ya geçerek Erzurum'daki 15.Kolordunun başına geçmesi aslında, Milli Mücadele hareketinin ve Yeni Türk devleti'nin doğuda yani Erzurum'da doğmasına neden olmuştur.
M. Kemal Paşa da 19 mayıs 1919 da Samsuna ayak basmış, Havza ve Amasya genelgelerini yapmıştı. Amasya genelgesine göre, Sivas'ta Milli Kongrenin yapılması kararlaştırılmıştı. K. Karabekir Paşa, M. Kemal Paşayı Sivas Kongresinin tedbir alınmadan yapılmasının sakıncalı olacağını bu nedenle Doğu illeri adına Erzurumda yapılacak kongreyi izlemeye davet etmişti. M. Kemal Paşa bu çagrıya uyarak yanında Rauf Orbay ile 3 Temmuz 1919 da Erzuruma geldiler.
Kongre hazırlık çalışmalarını yapıyordu. İstanbul Hükumeti 8/9 Temmuz gecesi Ordu Müfettişi M. Kemal'i görevden azledince, M. Kemal de Askerlik vazifesinden istifa etmişti.
İşte o günlerde K. Karabekir Paşa, M. Kemal'i ziyaret ederek"Paşam ben ve Kolordum Emrindeyiz" diyerek gerçek bir vatanseverlik dduruşunu ortaya koymuştu.
İstanbul hükumeti de İngilizlerin baskısı sonucu K. Karabekir Paşa ya, M. KEMAL in derhal tutuklanarak İstanbul a gönderilmesi emrini vermişti. İşte büyük kahraman K. Karabekir Paşa, İstanbul hükumetine vatanseverlik dersi vererek, aynı zamanda meydan okuyarak şu cevabı yazmıştır:
"Hükumetinizin karar ve siyasetinin ne olduğunu bilmiyorsamda Erzurum da bulunan K. Kemal Paşa ve Rauf Bey in hareketlerinde vatan ve millet menfaatine ve mevcut kanunlara aykırı telakki edilecek hiçbir hal ve hareketlerinin olmadığını görüyorum. M. Kemal Paşa gibi memlekette namusu, askeri hizmetleri ve Vatanperverliği ile tanınmış ve daha yirmi gün önce Memleketin yarısına kumanda etmiş bu zatın tevkifi için kanuni sebep yoktur"
diyerek İstanbul Hükumetine gereken dersi vermiş, M. Kemal ve Rauf Bey i koruyarak Erzurum Kongresinede, Erzurum delegeleri olarak katılmalarını da sağlayarak MİLLİ DURUŞ sergilemiştir.
23 Temmuz 1919 da toplanan Erzurum Kongresine 54 delege katılmıştır. Kongreye katılan 54 delegenin 17 si Çiftçi-Tüccar, 6 sı Din adamı, 5 i emekli Subay, 5 i. Öğretmen, 5 i Avukat, 4 ü emekli memur, 4 ü Gazeteci, 3 ü eski Milletvekili, 2 si Mühendis, 1 i Doktor ve M. Kemal Paşa ve Rauf Bey le toplam 54 delege.
7 Ağustos 1919 da kongre sona ermişti. Bölgesel kongre olmasına ragmen Vatanın tamamını ilgilendiren kararlar alınmıştı. Bu kararları incelediğimizde sü önemli sonuçların ortaya çıktığını görmekteyiz.
1-Sadece Doğu Anadolunun kaderini görüşmek için toplanan bu kongrede, Vatanın tamamını ilgilendiren kararlar alınmıştır.
2- Erzurum Kongresinin Temel düşüncesi, Kayıtsız şartsız bağımsızlık ve Milletin eğemenliğidir.
3- Erzurum kongresinde MİSAKI MİLLİ'nin taslağı oluşturulmuş, böylece Yeni Türk Yurdunun sınırları belirlenmiştir.
4- Doğudaki bütün milli cemiyetler, Doğu Anadolu Müdafai Hukuk Cemiyeti adı altında birleştiler.
5-Alınan kararlar iyi incelendiğinde YENİ BİR TÜRK DEVLETİNİN KURULACAĞI DÜŞÜNCESİ ortaya çıkmaktadır.
6-Erzurum Kongresi sırasında 9 kişiden oluşan TEMSİL HEYETİ oluşturulmuş, M. Kemal başkanlığa, Rauf Orbay da yardımcılığına getirilmiştir.
Buğün üzerinde gururla yaşadığımız TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİ' nin kuruluş felsefesi ve ilk adımı aslında ERZURUM KONGRESİDİR. K. Karabekir Paşa ve M. Kemal Paşa dır. (saygılarımla).
Tarihçi Enver Kabul
