FATİH'İN BAHTSIZ ŞEHZADESİ:CEM SULTAN:
Cem Sultan Türk dünyasının mümtaz şahsiyetlerinden biridir.Diğer şehzadelerden bazıları padişah olmalarına rağmen,Cem kadar ilgi çekmemişlerdir.sadece oturdukları tahtın sultanı olmuşlardı.
Halbuki Cem gönüllerin ve kalplerin sultanı oldu.Yıllarca esaret altında yaşayan ve Türklüğü ile gurur duyan Cem,dünya padişahlığına karşılık bile yüce dini İslamiyeti son nefesine kadar terketmemiştir.
Cem, Fatih'in üç oğlunun en küçüğüdür.Osmanoğllarında "Sultan"ünvanı hanedan üyeleri tarafından isminin başına getirilerek kullanıldı.Ancak nedense Cem'e,Sultan Cem değilde "Cem Sultan" denilegelmiştir.
Cem 23 Aralık 1459 günü dünyaya gelmiş,annesinin adı Çiçek Hatun'dur.Rivayetlere göre Fatih,Cem in doğuşuna pek memnun olmamıştı.Kemal Paşazade;iki şehzadenin yeterli olduğunu,saltanat varislerinin çokluğunun fitne kaynağı teşkil edeceğini ve halkın bundan çok zarar görecegini Fatih'in söylediğini nakleder.Cem 9 yaşlarında iken Kastamonu Sancak beyliğine gönderildi .Ağabeyi Mustafa Karaman,diğer abisi Beyazid Amasya Sancak beyliğinde bulunuyordu.Fatih 10 yaşına basan Cem'e muhteşem bir sünnet düğünü yapmak istiyordu.
Ne varki Uzun Hasan üzerine yapacağı sefer nedeniyle bu arzusunundan alıkoydu.Fatih,1473 yılında Akkoyunlu Uzun Hasan üzerine yürüdü.Şehzade Mustafa ve Beyazidi sefere götürürken 14 yaşındaki Cem'i İstanbul'da bırakmıştı.O sırada Uzun Hasan ın casusları her tarafta dolaşıyor,halkın manevi gücünü kıracak aslı astarı olmayan yalan haberleri yayıyorlardı.Bu arada Fatih'ten 40 gün haber alınamadı.Bunun üzerine bozguncu casuslar, Fatih'in yenilip ordusunun dağıldığını ve akıbetinin bilinmediğini yaydılar.Bu yalan haber Cem'e kadar geldi.Yanında bulunanlar "Şehzade ne durursun? Kardeşlerin uzaktadır.Tahta sahip çık otur.Bütün memleket sana tabi olur ve böyle bir fırsat bir daha ele geçmez".Cem,babasının ve kardeşlerinin ölmüş olduklarına pek inanmakla beraber,saltanat hırsının verdiği ihtirasla yanındakilerden sadakat yemini aldığı sıralarda Fatih'in zafernamesi İstanbul'a ulaştı.Cem'in hevesi kursağında kalmıştı.
Fatih döndüğünde meseleyi öğrendi ancak pek sevdiği Cem'i sancağına geri gönderirken,onu kışkırtanları idam ettirdi.Cem'in gidişinden kısa bir süre sonra şehzade Mustafa öldü.Karaman valiliğine Beyazid'in tayini beklenirken,Fatih şehzade Cem'i atadı.Cem,mavi gözlü,uzun kirpikli,kulakları ve çenesi küçük,babası gibi doğan burunlu,hafifçe şişman,uzun boylu,sağlam yapılı gayet yakışıklı bir gençti.Karaman da lalası Gedik Ahmet paşa,hocası Mevlana Turabi idi.Fatih,son zamanlarda Akdeniz'de Türk emniyeti için ciddi bir tehlike teşkil eden Rodos Şövalyeleri ile ilgilenmeye başlamıştı.Bu nedenle Cem'i şövalyelerin başı ile siyasi müzakerelere memur etti.Maksadı donanmanın hazırlanması için zaman kazanmak ve şövalyeleri oyalamaktı.Cem,babasına istediği zamanı kazandırdı.Fatih,Mesih paşa kumandasındaki donanmanın Rodos üzerine yaptığı seferin başarısızlığından sonra,hangi devlete karşı olduğu kestirilemiyen sefer hazırlığına başladı.27 Nisan 1481 de muazzam toplarla donatılmış 300 bin kişilik ordusu ile Üsküdar'a geçti.Rahatsızlanınca bir kaç gün dinlendi.Bu sırada Gedik Ahmet paşa İtalya kıyılarına yakın Otranto yu ele geçirmişti.Fatih arabayla yola çıktı.Gebze yakınlarındaki Sultan Çayırı denilen yerde 3 mayıs 1481 perşembe gecesi 51 yaşında vefat etti.Fatih'in ölüm sebebi hakkında çeşitli fikirler ortaya atılmıştı.
Papa tarafından büyük vaadlerle elde edilmiş olan hekimbaşı Yakup paşa (Maestro Yacobo)ile Memlüklülerin adamı hekim Lari Çelebi nin Fatih'i zehirleyerek öldürdükleri ekseriyetle kabul edilmektedir.Aşık Paşazade"Zahmet ziyade oldu.uyku ilacı verdiler, Allah'ın rahmetine vardı" diyerek hekimleri itham etmiştir.
Fatih'in ölümü hırıstiyanlık dünyasını sevince boğdu.Kiliselerde ayinler yapıldı.Papa,üç gün bayram yapılmasını emretti.Osmanlı hanedanında taht için kesin bir veraset mevcut değildiOğuz töresine göre,devlet erkanı ve Ordu Osman oğullarından kimi isterse başa geçirebilirdi.Fatih "her kimseye evladımdan saltanat müyesser ola,nizamı alem için karındaşlarını katletmek münasiptir.Ekser ülema dahi fetva vermiştir.onunla amil olalar". diyerek kanunnameye böyle bir madde koydurmuştu.Fatih'in ölümü üzerine Vezirazam Karamani Mehmet paşa ekseriyete uyarak Beyazid ve Cem'e ulaklar gönderirken,Cem'e gönderilen haberci Anadolu Beylerbeyi Sinan Paşa tarafından yakalanarak öldürüldü.Cem,babasının ölümünü ancak dört gün sonra öğrenebilmişti.Rumeli Beylerbeyi Ahmet paşa ile Anadolu Beylerbeyi Sinan paşa lar Cem'den önce Beyazid'in padişah olması için bütün yolları kontrol altına aldırmışlardı.
Yeniçerileri isyana teşvik ettiler.Vezirazam Karamani Mehmet paşa ile Fatih'in özel doktoru Yakup paşayı öldürdüler.Haberi alan Beyazid durmadan yol katederek 9 gün sonra Üsküdar'a ulaştı.Hoca Sadettin bu durumu şöyle izah etmiştir."Gemilerden deniz görünmez oldu.Askerin rengarenk elbiselerinden denizin yüzü çimenliğe döndü".22 mayısta toplanan Divan da resmen Beyazid tahta çıktı.34 yaşındaydı.Cem,babasının vefatını,Karamani Mehmet Paşa nın öldürüldüğü haber alınca kendisine sadık olanlarıda yanına alarak saltanat davasına kalktı.
Henüz 20 yaşında,tahta kendisini layık görüyor ve bu yüzden mücadeleyi görev sayıyordu.Cem ,kararını verdikten sonra Konya dan Bursa üzerine yürüdü.Beyazid in kuvvetlerini yenerek Bursa ya girdi.Adına hutbe okutup para bastırdı.Ancak saltanatı 18 gün sürdü.Cem,büyük halası Çelebi Sultan Mehmet in kızı Selçuk hatunu Beyazid'e gönderdi.Memleket in iki kardeş arasında bölünmesi için Beyazid'le buluştuğunda"Padişahım mümkün değilmidir ki can beraber olan kardeşine husumet etmeyesin,Anadolu vilayetlerini de ona veresin.onun vücudunu ortadan kaldırmak büyük vebaldir".Ancak Beyazid'in verdiği cevap çok kısaydı."La erhame beynel mülk"(Hükümdarlar arasında acıma yoktur).Bu kati karar üzerine iki kardeş arasındaki saltanat davası silahla halledilecekti.2.Beyazid, Gedik Ahmet paşa kuvvetlerini Cem'in üzerine gönderdi.Beyazid le anlaşan Lalası Yakup bey in ihanetine uğrayan Cem Yenişehir savaşını kaybederek Konya ya doğru geri çekildi.Yolda eşkıyalar tarafından soyulan Cem Konya ya vardıktan sonra ailesi ve yanındakileride alarak Adana'ya geldi.
Memlük Sultanı Kayıtbay'ın kendisini siyasi mülteci olarak kabul etmesini istedi.Cem mahiyetiyle birlikte Kahire'ye gitti.Sultan Kayıtbay"sen oğlumsun üzülme"diyerek imparatorlara layık törenle ağırladı.Dört ay sonra ailesiyle birlikte 11 Şubat 1481 de Hac'ca gitti.Mekke'ye gelen Cem burada Oğuz neslinden ve Ömer Ruşeni halifelerinden Mahmut oğlu BAYATLI HASAN'la tanıştı.Onunla Türklük üzerine sohbetlerde bulundu.Bayatlı Hasan,Cem'in ricası üzerine Osmanlı nesebini OĞUZ HAN'a çıkaran "Câmı Cem âyin"ismindeki meşhur eserini bir hafta içinde yazarak Cem'e teslim etti.Cem Hac dönüşü Kahire de sade hayat yaşamaya başladı.Lakin kendisini rahat bırakmadılar.
Karamanoğlundan gelen mektupların tesirinde kalınca talihini bir kez daha denemeye karar verdi.27 mart 1482 de Osmanlı'nın can düşmanı Karamanoğlu Kasım beyle buluşup Konya ve Ankara yı kuşattısay da sonuç alamadı.Taşeli yaylasından Akdeniz e indi.Bu kavgadan bıkan Beyazid Cem'e elçiler göndererek siyasetten vazgeçip Kudüs'de oturmasını teklif ettiyse de Cem kabul etmedi.2.Beyazid bunun üzerine Ahmet paşa yı üzerine gönderdi.Cem Sultan ona karşı duramıyacağını anlayınca Mısır a dönmeyi düşündü isede , Karamanoğlu Kasım bey;"deniz yolu ile Rumeli ye geçerse başarı kazanacağına ikna etti.Cem Rodos Şövalyeleri ne haber göndererek "deniz yolu ile Rumeli ye geçmesine yardımcı olmalarını istedi.Şövalye başı Megal Masturi,şehzadenin değerini iyi bildiği için olumlu cevap verdi.Cem kıyıya gelmiş kendisini götürecek Gemiyi beklerken,2.Beyazid de şövalyelerle Cem pazarlığını yapıyordu.Cem,donanma ile Rodos'a geçti ve böylece hürriyetini ebedi olarak kaybetti.
Şövalyeler ona mükemmel bir Saray tahsis etmişlerdi ancak aslında bu bir hapishane idi.Cem şövalyeler ile anlaşma yaptı.Hem Beyazid'i hemde Cem'i avutan şövalyeler Cem'i hiçbir yere bırakmadılar.Rodos şövalyelerinin hilesini geçte olsa anlamıştı.Şövalye başı Cem'in Rodos ta kalmasını uygun görmedi.2.Beyazid'i kızdırıp Rodos a sefer düzenlemesinden korkuyordu.Deniz yolu ile Fransa ya göndermeye karar verdiler.Cem'i de Fransadan Macaristan yolu ile Rumeliye göndereceklerini söyleyerek ikna ettiler.Cem daha önce büyük oğlu Oğuz Han'ı Fatih'in yanına göndermişti.Çocuk yaştaki şehzade herşeyden habersizdi.Gedik Ahmet paşa,şehzadenin hayatta bırakılmasını 2.Beyazid e şart koşmuş,ona muhtaç olan Beyazid de kabul etmek zorunda kalmıştı.Aslında hiç sevmediyi Gedik Ahmet paşa yı18 Aralık 1483 günü Edirne de verdiği ziyafet sonunda idam ettirmişti.Bayazid aynı zamanda küçük şehzade Oğuz Han'ı da idam ettirmişti.Cem sevgili oğlu Oğuz Han ın ölüm haberini alınca feleğe kahreden mersiyesini yazmıştı.
Cem şubat 1495 te yani 530 sene önce Napoli de öldü.1499 a kadar kirli pazarlıklar yüzünden cenazesi Napoli de kaldı.2.Beyazid in tehdidi sonucu cenazesi Bursa ya getirilerek abisi şehzade Mustafa nın yanına defnedildi.(saygılarımla).
Enver Kabul 5 Şubat 2025
