10838,81%0,13
40,89% 0,17
47,83% 0,38
4391,20% 0,31
7043,19% -0,11
Diyarbakır'ın Köprü köyünde bir öğretmenle tanıştım.
Öğretmen 1920'lerde Balkanlardan göç etmiş, Köprü köyünü kurmuş, köyünün öğretmeniydi. Çok güzel Kürtçe konuşuyordu.
-- "Kürt müsün?" diye sordum.
-- "Yok, göçmenim" dedi.
Köye girdik, hep Kürtçe konuşuyorlardı.
Türkçe biliyorlardı da yarım yamalak.
1865 Kozanoğlu başkaldırısında, yenilgiden sonra Türkmenler, dediklerine göre binlerce çadır Diyarbakır'a sürülmüşlerdi.
-- "Nerede bunlar?" diye öğretmene sordum.
--"Var, dedi, istersen gidelim, bunlar sekiz köy hiç Kürtçe bilmezler."
Öğretmenle birlikte Büyük Kadıköyü'ne gittik. Gerçekten büyük bir köydü. Köylüler başımıza biriktiler. Bunlar Avşar Türkmenleriydi. Ağızları da tıpkı bizim Torosların Avşarlarının ağızlarıydı.
Sekiz köydüler, Kürtçe bilip bilmediklerini sordum, bilmiyorlardı.
Başkaldırıdan sonra binlerce Avşar sürülmüştü Diyarbakır'a.
"Bize Çukurova'da söylediklerine göre Otuz bin çadır gönderilmişti buralara.
Haydi, On bin çadır olsun, en aşağı yirmi köy eder, ötekiler nerede?" dedim.
Bir yaşlı adam,
-- "Onların hepsi Kürt oldu" dedi.
-- "Siz niçin olmadınız?" diye sordum.
-- "Bizler Aleviyiz" dedi yaşlı adam.
"Ne var bunda?" dedim.
-- "Şu var ki, dedi yaşlı adam, biz Sünni Kürtlerden kız alıp vermeyiz.
-- Öteki Kürt olan Avşarların hepsi Sünniydi. Kürtlerden kız alıp verdiler, şimdi sorarsan hiçbirisi Avşar olduğunu söyleyemez,
Türkçe de bilmezler.
-- "Bize söylediklerine göre Sünni Avşarlar büyük çoğunlukmuş, belki bizim on mislimiz kadar" dedi.
Ve sekiz Avşar köyünü öğretmenle dolaştık. Birkaç Avşar ağıdı derledim oralardan.
Tıpkı Toros Avşarlarının ağıtlarıydı.
XVI yüzyılın Osmanlı kayıtlarında TÜRKMEN olarak adı geçen ve bugün kendini Kürt sanan bazı aşiretler:
Barzan Aşireti,
Hörmekli Aşireti,
Karaballı Aşireti,
Pınarlı Aşireti,
Kubatlı Aşireti,
Delibudak Oymağı,
Karagüne Aşireti,
Şıhbızın Aşireti,
Şarran Aşireti ,
Aykut Oymağı,
Çemişgezeklü Aşireti,
Kureyşan Aşireti,
Beskan Aşireti,
Milli Aşireti,
Modanlı Aşireti,
Şavak Aşireti,
Abbasan Aşireti,
Ağuçan Aşireti,
Bekiran Aşireti,
Zerikan Aşireti,
Karakeçili Aşireti,
Avşarlu Aşireti,
Begdili Aşireti,
Hınıslu Aşireti,
Küresinli Aşireti,
Lek Aşireti,
Batıkan Aşireti,
Herkili Aşireti,
Kılıçlı Aşireti
Mukri Aşireti,
Türkan Aşireti,
Şadıllı Aşireti,
Çapanoğlu Aşireti,
Ertuşi Aşireti,
Rışvan Aşireti,
Burukan Aşireti,
Babat Aşireti,
Dersimli Aşireti,
Karaçoban Aşireti,
Tanas Aşireti,
İzzeddinli Aşireti.
Osmanlı arşivlerinde Türkmen olarak kaydı bulunan bir çok aşiret baskı, etnik dışlanmışlık, aşırı vergi alınması gibi etkilerde kalarak kendini Kürt saymıştır. Çünkü Osmanlıda Türkmenler Alevi olduğu için ağır vergiye tabi tutulur hem de askerler Türkmenlerden toplanırdı.
Kürtler ise Sünni idi. Kürtler askerlikten ve de vergiden muaf idi.
Acı ama maalesef gerçek budur. "Kürtleşen Türkmen Aşiretleri" kitabını okumanızı tasviye ederim Tarihçi Halaçoğlu'nun tespitlerine göre de, yukarıda adı geçen aşiretlerin tamamı Türk'tür.
Erzurum Birikim Gazetesi
Turan RECEPOĞLU
