Ayaz Paşa Camii,
Erzurum salnamelerindeki kayıtlara göre; Kanuni Sultan Süleyman döneminde, 1558-1560 yıllarında Erzurum'da valilik yapmış olan Ayaz Paşa tarafından yaptırılmıştır.
Osmanlı mimarisi özelliklerine sahip tarihi camii; avlusunda bulunan medrese, çeşmeler ve hamamla birlikte bir külliye olarak planlanmıştır. Medrese ve hamam bölümleri günümüze sağlam bir şekilde gelememiş ve ortadan kalkmıştır.
Caminin kuzey cephesinin ortasında bulunan giriş kapısı, sivri kemer alınlıklı olarak tasarlanmıştır. Ayrıca kapının süslemesinde bitkisel ve geometrik motiflerin bulunduğu taş levhalar kullanılmıştır.
Ayaz Paşa Camii’nin minaresi kuzeydoğu köşesinde bulunmaktadır. Minare tek şerefeli, kare kaideli ve silindirik gövdeli olarak planlanmıştır. Kaide kısmında kesme taş, silindirik gövdede tuğla malzeme, şerefe korkuluğunda ise kamber taşı kullanılmıştır.
Erzurumm Valiliği
